Dysze do spawania tworzyw sztucznych: wkręcane czy nasuwane?

Spawanie tworzyw sztucznych odbywa się przy pomocy dmuchawy gorącego powietrza (spawarki) wyposażonej w odpowiednie dysze. Wybór akcesoriów, w tym dysz zależy od metody spawania ręcznego oraz specyfiki wykonywanej pracy. Wyróżniamy 2 metody spawania ręcznego: wahadłowa i ciągniona.

Spawacz równomiernym ruchem wahadłowym podgrzewa drut spawalniczy oraz fragment spawanego elementu, wywierając jednocześnie nacisk na drut pod kątem prostym. W ten sposób dochodzi do uplastycznienia się drutu i tworzywa bazowego do podobnej temperatury i scalanie dodatku ze spawanym elementem. Spawanie wahadłowe sprawdza się przy spajaniu detali, w szczególności na stole warsztatowym, podczas spawania na krótkich odcinkach, spawania dodatkiem spawalniczym, który został przygotowany w formie samodzielnie wyciętych pasków z innych wyrobów np. przy naprawie pojemników na odpady, skrzynek transportowych lub plastikowych owiewek i elementów karoserii. Metoda wahadłowa wymaga zastosowania wyłącznie okrągłej dyszy rurowej.

Spawanie metodą wahadłową
Spawanie metodą wahadłową

Spawanie tworzyw sztucznych metodą ciągnioną wymaga już zastosowania tzw. dyszy szybkiego spawania (szybko spawającej). Jak sama nazwa wskazuje, metoda ta jest szybsza od metody wahadłowej, niemniej jednak nie są to metody w 100% zamienne. W przypadku metody ciągnionej, w zależności od rodzaju dyszy, dysza zostaje przymocowana na spawarkę poprzez nasunięcie na przejściówkę (w tym przypadku dyszę rurową) lub wkręcona bezpośrednio w gwint spawarki.

Spawanie metodą ciągnioną
Spawanie metodą ciągnioną

Dysze nasuwane – uniwersalne rozwiązanie

W zdecydowanej większości przypadków, spawanie tworzyw sztucznych odbywa się z wykorzystaniem dysz nasuwanych. System dysz nasuwanych został rozpropagowany już w latach 50-tych XX. wieku i od razu zdominował spawanie w budownictwie, w warsztatach naprawczych oraz na stanowiskach montażowych firm produkcyjnych. Źródłem popularności dysz nasuwanych jest uniwersalność rozwiązania. W przeciwieństwie do spawarek na dysze wkręcane, spawarki na dysze nasuwane można szybko oraz w łatwy sposób przezbroić lub przekształcić np. w zgrzewarkę lub narzędzie do prac precyzyjnych np. punktowego lutowania. W warsztatach samochodowych oraz na liniach produkcyjnych system dysz nasuwanych sprawdza się przede wszystkim ze względu na możliwość szybkiej wymiany dysz jak i szybkiego przejścia z metody wahadłowej na ciągnioną. Po drugie, popularność rozwiązania przekłada się w produkcji na niższą cenę i dostęp do większej ilości akcesoriów. Zobacz wszystkie dysze do spawania nasuwane na dyszę rurową.

Spawanie wykładziny z wykorzystaniem spawarki Leister HOT JET S z dyszą rurową i dyszą nasuwaną
Spawanie wykładziny z wykorzystaniem spawarki Leister HOT JET S z dyszą rurową i dyszą nasuwaną

Dysze nasuwane – popularne zastosowania

Podczas montażu wykładzin obiektowych spawarka ręczna to podstawowe urządzenie instalatora. Wykładziny obiektowe spawa się metodą ciągnioną z wykorzystaniem dyszy rurowej (Leister 100.303) oraz odpowiednich dysz szybkiego spawania: ze standardową szczeliną (w zależności od średnicy drutu fi 3, 4 ,5 mm – odpowiednio Leister 106.889, 106.990, 106.991), z wąską szczeliną (w zależności od średnicy drutu fi 3, 4 ,5 mm – odpowiednio Leister 105.431, 105.432, 105.433) lub ewentualnie dysz z podgiętym profilem do łatwego prowadzenia na ścianach i w narożnikach.  Zobacz też nasz poradnik spawania wykładzin podłogowych.

Spawanie tworzyw sztucznych jest wykonywane także podczas montażu folii basenowych i dachowych (spawanie profili) oraz w trakcie montażu kanałów wentylacyjnych.  Dekarz lub instalator folii basenowej tylko na moment wykorzysta swoją zgrzewarkę do spawania, gdyż większość czasu będzie korzystał z niej zgrzewając folię hydroizolacyjną. Spawanie detali oraz profili wykonuje się najczęściej z wykorzystaniem dyszy rurowej (Leister 100.303) oraz jednej z dysz do spawania (fi 4mm – drut okrągły Leister 106.990 lub trójkątny 5,7 mm – Leister 108.992). Natomiast do spawania płyt kanałów wentylacyjnych stosuje się najczęściej dysze rurowe z dyszą na drut trójkątny 5,7 lub 7 mm (w zależności od grubości płyty; odpowiednio Leister 106.992 i 106.993). Przy spawaniu wyrobów z płyt, oprócz dysz o różnych przekrojach, stosuje się także dyszę spinającą (Leister 106.996). 

Dysze wkręcane – dla specjalistów

System dysz wkręcanych, czyli urządzenia z końcówką rury wylotowej z gwintem oraz odpowiednie dysze z gwintem M14 pojawiły się w wyniku doświadczeń i sugestii samych użytkowników. Uzasadnieniem dla stosowania dysz wkręcanych jest intensywne spawanie bez konieczności częstej zmiany dyszy dla różnych średnic i kształtów drutu w trakcie spawania. Z systemem dysz wkręcanych spotykamy się najczęściej w profesjonalnych firmach produkujących zbiorniki, wanny do galwanizacji, spawających rury i przyłącza oraz pośród instalatorów montujących okładziny basenowe i chemoodporne z płyt z tworzyw sztucznych. Dysze wkręcane są również bardzo popularne w branży HVAC – producentów i profesjonalnych instalatorów układów wentylacji z tworzyw sztucznych. Dysze wkręcane stanowią idealne rozwiązanie do długotrwałego, intensywnego spawania tworzyw sztucznych zw względu na swoje unikalne właściwości.

Spawanie płyty PEHD spawarką Leister DIODE PID z dyszą wkręcaną na drut fi 4mm
Spawanie płyty PEHD spawarką Leister DIODE PID z dyszą wkręcaną na drut fi 4mm

Najważniejsze zalety to wytrzymałość samych dysz (dysze wkręcane są odkuwane a nie spawane) oraz stabilność mocowania (dobrze zamontowana dysza nie zmieni swojej pozycji lub kąta spawania pod wpływem docisku i nie spadnie przy przypadkowym uderzeniu). Dysze wkręcane są dostępne dla typowych rozmiarów drutów spawalniczych stosowanych w przemyśle jak również w wykonaniu specjalnym m.in. do spawania drutem typu winogrono lub fluoroplastików. Dysze wkręcane mogą być także wyposażone w zintegrowany dzióbek spinający (np. dysze Leister 113.399, 113.670, 113.666), który eliminuje konieczność przekładania dyszy ze spawającej na sczepiającą i odwrotnie, co znacznie przyspiesza proces spawania.

Leister Hot Jet S spawanie pojemnika 100.648
Spawanie z użyciem spawarki HOT JET S, przejściówki na dysze wkręcane i wkręcanej dyszy z zintegrowanym dzióbkiem spinającym

Warto wspomnieć, że dysze wkręcane można zamontować na adapterze kątowym (30o i 45o stopni – Leister 127.726 lub 127.727)  co świetnie sprawdza się podczas spawania w ciasnej przestrzeni oraz ponad głową. Wykorzystywane w ten sposób spawarki na wkręcane dysze do szybkiego spawania na pewno będą wygodniejsze i bardziej wydajne w trakcie intensywnej eksploatacji. Powyższe zalety sprawiają, że już na samym etapie profilowania swojej działalności warto rozważyć system dysz wkręcanych, który dla wielu firm stanowi kolejny krok w ulepszaniu produkcji.

Zmiana systemu nie zawsze musi oznaczać wymianę spawarki

Leister oferuje odpowiednie adaptery do dysz wkręcanych, za pomocą których można w łatwy sposób zamontować wkręcaną dyszę do szybkiego spawania na spawarce z wylotem do dysz nasuwanych. Wystarczy zastosować nasuwany adapter, odpowiedni dla średnicy rury wylotowej urządzenia (dla rur 21,3mm Leister 143.831; dla rur 31,5 mm – Leister 143.833). Natomiast jeżeli zmiana będzie na dłużej, można również wymienić rurę wylotową grzałki na wersję wyposażoną w gwint do mocowania dysz wkręcanych.

Twój doradca techniczny: